İBS- Bağırsak Sendromu

İBS bağırsak sendromu olarak bilinen rahatsızlığın açılımı irritabl bağırsak sendromudur. Karın bölgesinde ağrı, şişkinlik hissi ve dışkılama alışkanlığında bozukluk gibi bulgularla kendini gösterir. Toplumda görülme oranı oldukça fazla olsa da, çoğu kişi bu bulguları ihmal eder ya da kabullenerek yaşamına devam eder. Hekim başvurusu yapılmadığı takdirde, kişiler bu bulgularla yaşamaya devam ederler ve yaşam kaliteleri ciddi anlamda bozulur.

İrritabl bağırsak sendromunun altında yatan yapısal bir neden yoktur. Yani yapılan tahliller sonucunda bir tanı konulamazsa ve belirtiler uyumluysa irritabl bağırsak sendromu akla gelmelidir. Bu nedenle kişilerin şikâyetlerini tam olarak dile getirmeleri çok önemlidir.

İBS Nedir?

İrritabl bağırsak sendromu spastik kolon sendromu adıyla da bilinir. Bu rahatsızlık dışkılama alışkanlığı ile ilgilidir ve birçok faktöre bağlı olarak ortaya çıkabilir. Kişilerde görülen karın ağrısı, karın şişliği beraberinde görülen ishal ya da kabızlık bulguları akla mutlaka irritabl bağırsak sendromunu getirmelidir.

Bağırsaklar, dış faktörlerden fazlasıyla etkilenir. Dolayısıyla kişilerdeki dışkılama alışkanlığı birçok dış faktörden etkilenir. Bunun sonucunda irritabl bağırsak sendromu gelişebilir. Toplumda yaygın olarak görülse de tanı konulan kişi sayısı hastaneye başvurunun sınırlı olması nedeniyle fazla değildir.

İlgili Link: Sibo

İrritabl Bağırsak Sendromu Görülme Sıklığı

İrritabl bağırsak sendromu kadınlarda ve erkeklerde eşit oranda görülür. Konu ile ilgili eski tarihli araştırmalarda kadınlarda daha sık görüldüğünü söylerdi. Ancak yeni araştırmalara göre kadınlarda ve erkeklerde eşit oranda görüldüğü ancak kadınların bu rahatsızlık nedeniyle hastaneye başvurma ihtimallerinin daha yüksek olduğu gösterildi.

Gelişmiş toplumlarda hastaneye başvurma, sağlık hizmetlerine erişim, yaşam kalitesini yüksek tutma çabaları gibi nedenlerle irritabl bağırsak sendromu tanısı konulan kişi sayısı daha yüksektir. Gelişmiş ülkelerdeki yaygınlığının yaklaşık olarak %10 olduğu bilinir. Ülkemizde de son yapılan çalışmalar sonucunda gelişmiş ülkelerle benzer oranlar verilmiştir. Farklı bölgelere göre değişmekle birlikte ülkemizde irritabl bağırsak sendromu görülme sıklığı %10 civarındadır.

İrritabl Bağırsak Sendromu Belirtileri

Spastik kolon adıyla da bilinen irritabl bağırsak sendromunun 3 ana belirtisi vardır. Bunlardan birincisi karın ağrısıdır. Gün içinde, farklı saat aralıklarında karın ağrısı hissedilir. Karın ağrısının sebebi çoğu zaman yaşanan kabızlıktır. Hastalar bu nedenle günlük hayatlarını kesintiye uğratabilirler. Yaşam kalitesini ciddi oranda düşüren bir bulgudur.

İrritabl bağırsak sendromunun ikinci ana belirtisi ise karında şişlik hissidir. Hastalar çoğu zaman dışkı sonrasında bile bu şişkinlik hissinden kurtulamazlar. İştahı kapatan ve sosyal hayatı olumsuz yönde etkileyen bir bulgusudur. İrritabl bağırsak sendromu bulunan kişiler karın bölgelerindeki şişlik bulgusundan fazlasıyla şikâyetçidir.

Üçüncü ana bulgu ise dışkılama bozukluğudur. Bu bozukluk ishal olabileceği gibi kabızlık da olabilir. Mukuslu dışkılama denilen bulguya bu rahatsızlıkta sık rastlanır. Kabızlık sonucunda, bağırsakta uzun süre bekleyen dışkı parçalarının etrafı bir bağırsak salgısı olan mukusla kaplanır. Dolayısıyla hastalar mukusla birlikte dışkılarını atarlar. İshal bulgusu da olmakla birlikte çoğunlukla karşılaşılan bulgu kabızlıktır. İrritabl bağırsak sendromu olan kişiler dönem dönem ishal ve kabızlık problemleri ile baş etmek zorunda kalabilirler.

İBS- Bağırsak Sendromu Nedenleri

Bağırsakların çalışma düzenini etkileyen birçok faktör vardır. Yaşam alışkanlıkları bunların başında gelir. Stres, düzensiz beslenme, uykusuzluk, gerginlik gibi sebeplerden dolayı kişilerde irritabl bağırsak sendromu gelişebilir. Bu faktörlerin azaltılması ya da ortadan kaldırılması, bağırsak alışkanlıklarının düzene girmesi açısından oldukça önemlidir.

İrritabl bağırsak sendromu liften fakir beslenme, uzun süre açlık ya da birden çok fazla miktarda yeme gibi kötü beslenme alışkanlıkları nedeniyle görülebilir. Bu durumda kişiler düzenli olarak dışkılayamadıkları için karın ağrısı ve şişkinlik problemlerini yaşayabilirler.

Bağırsak duvarında yer alan reseptörler, dışkılama alışkanlıklarının stres gibi faktörlerden etkilenmesine yol açar. Dolayısıyla gün içinde stres ve gerginlik seviyesi yüksek olan kişilerde irritabl bağırsak sendromu gelişme olasılığı daha fazladır.

İlgili Link: Candida Mantarı

İrritabl Bağırsak Sendromu Tanısı Nasıl Konur?

İrritabl bağırsak sendromu yapısal bir bozukluktan kaynaklanmaz. Dolayısıyla yapılan tetkiklerde ve görüntüleme yöntemlerinde bir bozukluğa rastlanmaz. Burada önemli olan kişilerin tarif ettiği şikâyetlerdir. Yapılan tetkiklerde hiçbir yapısal bozukluk tespit edilememesine rağmen, kişinin şikâyetleri uyumlu ise irritabl bağırsak sendromu tanısı konabilir.

Bu tanıyı alabilmek için mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Hekim muayenesi ve değerlendirmesi olmadan irritabl bağırsak sendromu tanısı konulması mümkün değildir. Öncelikle diğer tanıların dışlanması gerekecektir.

İrritabl Bağırsak Sendromu Tedavisi

İrritabl bağırsak sendromu tedavisi için öncelikle doğru tanı konulduğundan emin olmak gerekir. Hekim başvuru yapmadan bir kişinin irritabl bağırsak sendromu olup olmadığını bilmesi mümkün değildir. Çünkü aynı belirti ve bulguları gösteren başka bir rahatsızlık da olabilir. Eğer tanı konduysa, sıra bu rahatsızlığın tedavisine gelecektir.

İBS bağırsak sendromu tedavisinde ilaç başlanabilir. Hekim görüşü ile birlikte alınan ilaç tedavisine ek olarak yaşam tarzı değişikliklerinin yapılması da önem taşır. Stresin azaltılması bu yaşam tarzı değişikliklerinin başında gelir. Sağlıklı dışkılama için stres ve gerginlikten, gün içinde olabildiğince uzak durmak gerekir.

İBS bağırsak sendromu tedavisinde hastalara özel bir diyet verilmez ancak kendilerini rahatsız ettiğini düşündükleri yiyecek ve içeceklerden uzak durmaları istenir. Özellikle şikâyetlerin arttığı dönemde ne yenilip içilmiş olduğuna dikkat edilirse, tetikleyici yiyeceklerin hangileri olduğu daha kolay bir şekilde bulunabilir.

Az Az ve Sık Sık Yiyin

İBS bağırsak sendromu yaşayan kişiler ufak hayat tarzı değişiklikleri ile tedavi süreçlerini daha iyi yönetebilirler. Öğünler arasını fazla açmadan az ama sık beslenmek bağırsak düzenini sağlamak açısından faydalı olacaktır. Liften zengin gıdalarla beslenmek de çok önemlidir. Böylece bağırsak hareketleri düzene girer ve kişiler için dışkılama kolaylaşır. Bunun bir sonucu olarak da karın ağrısı ve şişliği şikâyetlerinde azalma gözlenir.

Stresten Uzak Durun

Günlük yaşamda aşırı strese maruz kalmak bu rahatsızlığın en önemli nedenleri arasında olduğundan dolayı, tedavi sürecinde de stresten uzak durmak önem taşır. Kişilerin üzerindeki stresi azaltmanın en etkili yollarından biri egzersiz yapmaktır. Düzenli egzersiz yapmak stresinizi azaltmanızı sağlarken, bağırsak hareketlerini de düzene sokar.