İnsan vücudunda diz bölgesinde kaval ve uyluk kemikleri arasındaki iki tane C şeklindeki kıkırdak parçalarına menisküs adı verilir. Menisküs hareket halindeki kemikleri darbelere karşı korumakla görevlidir. Ancak bazı durumlarda özellikle sporcu yaralanmalarında menisküs yırtıklarına sık rastlanır. Menisküs yırtıkları dizin bükülmesi sonucu meydana gelerek sporcularda hareketin kısıtlanmasına sebep olur.
Menisküs yırtıkları özellikle futbol basketbol voleybol gibi sporlarda sık karşılaşılan bir durumdur. Menisküs yırtığı bireyin spor esnasında ani hareket yapması ile meydana gelen bir vakadır.
Menisküs ani hareket yapan sporcuların yanı sıra yaşlılarda yaş ilerledikçe de ortaya çıkan durumlardan biridir. Yaş ilerledikçe C şeklindeki kıkırdaklar elastikiyetini kaybederek yaşlılarda yürüme problemlerine yol açar.
Menisküs Nedir ?
İnsanların diz kısmında bulunan, hem emici hem stabilizeye katkısı olan hareketli kıkırdak parçalarına verilen isimdir. İç ve dış olarak iki çeşit olarak incelenmektedir. İç menisküsler daha hareketli olduğu için en çok yırtılma burada meydana gelmektedir. Genç yaşlarda yapılan spor aktivitelerinde yaşanan hatalı hareketler ve yaşlılıkla doğan eklem kireçlenmesinden oluşan yıpranmalarda yırtılma meydana gelebilmektedir. Oluşan bu iki farklı menisküs sorununun tedavi yöntemleri de farklıdır. Gençlerde görünen menisküs yırtıklarının cerrahi operasyonlarla tedavisi mümkünken yaşlılıkla kireçlenme etkisinden oluşan menisküs tedavilerinde cerrahi bir müdahale yapılmamaktadır.
Sadece Sporcu Hastalığı Değil
Menisküs yırtıkları aslında sporcu hastalığı değildir. Spor sırasında yapılan yanlış hareketler sonucunda meydana gelen bir rahatsızlıktır. Normalde genelde ani hareketler sebebiyle olan kazalarda meydana geldiği için önlemek biraz zordur. Fakat bazı önlemler dizdeki yaralanmayı ortadan kaldırabilir. Dizlerin yaralanmasını önlemek için ilk olarak düzenli egzersiz şarttır. Spor esnasında olabilecek kazaları önlemek için spora başlamadan önce ısınma ve egzersiz hareketleri yapılarak kazalar bir nebze olsun önlenebilir.
Spor yapan kişi egzersizlerini yaparken yaptığı hareketler arasında kendine mola vererek ısınmasını kolay bir şekilde sağlayabilir. Dinlenerek yapılmayan egzersizlerde bacak kasları daha çabuk yorularak kazaya sebebiyet verebilir. Sporcunun ayağına giydiği ayakkabılar da bir o kadar önemlidir. Ayakkabıların ayağa tam oturmasını sağlayarak spor sırasında yapılan hareketlerde kısıtlama azaltılabilir. Egzersiz sırasında zorlayıcı hareketten kaçınılmalı antrenman sonrası yorgunluk ve yoğunluk hissi aynı olmalıdır.
Ameliyat ile Kurtulmak Mümkün
Menisküs yaralanmasında oluşan yırtıklarda yapılan ameliyatlar sonucu bacakların hareket yeteneği büyük ölçüde kurtarılmaktadır. Ancak büyük yırtıklarda bu oran azdır. Böyle durumlarda diz yırtığı kolaylıkla tedavi edilemeyebilir.
Menisküs yırtığı tedavi edilmezse kıkırdaklarda geri dönüşü olmayan sorunlara yol açabilir. Dizlerde kireçlenme problemleri yaşanabilir. Dizlerde ağrı olduğu zaman hareket kısıtlanması problemleri başladığı takdirde kişinin tedavisi mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır.
Menisküs yırtıklarında yapılan cerrahi müdahalelerde komplikasyonlar çok nadir görülür. Enfeksiyona bağlı diz sertliği ve deri sinirleri yaralanması nadiren görülen komplikasyonlardandır. Antibiyotik verilerek enfeksiyon tedavi edilebilir. Kompresyon çorapları da kan pıhtılarını önlemede yardımcı olur. Bu öneriler doğrultusunda komplikasyonlar rahatlıkla giderilebilir. Cerrahi müdahalelerde yapılan ameliyatlar sonrası spor hareketlerine başlayabilmek için bacakların iyileşmesi beklenmelidir.
Yırtılmalar Farklı Değerlendirilmeli
Menisküs yırtığından kopan parça eklem aralarına girerek, takılma, batma ve ağrı hissi yaratmaktadır. Burada yırtılma çeşidine göre yaşanan sorunlar çeşitlenebilir. Yırtığın incelenmesi muayene ve MR ile gözlemlenebilir. Bu yırtıkları G1, G2, G3, G4 gibi tanımlarlar gruplandırıp G1 en hafifi, G4 ise en ağırı şeklinde tanımlayabiliriz. Değerlendirme de yırtık olarak geçse de G1 ve G2 için yırtıktan çok dejenerasyon yani kıkırdak kalitesinin bozulduğunu anlayabiliriz. G3 ve G4 ise gerçek yırtıkların oluştuğunu göstermektedir. İlgili Link: İBS- Bağırsak Sendromu
Menisküs Belirtileri
- En sık görülen belirtilerden birisi dizlerde ağrıdır. Ağrı yırtık oluştuktan sonra çok şiddetli olmayabilir. Fakat zaman geçtikçe ağrıda şiddetlenecektir. İlk başta sporcular ilgilendikleri sporu devam ettirebilir. Fakat dizde meydana gelen bozukluğa bağlı olarak eklemdeki sıvılarda artış ve eklemlerde şişlik yaşanması sonucunda ağrı şiddetli olarak kendini gösterir.
- Hareket halindeyken dizden gelen sesler
- Eklemlerde şişme ve dizde sertlik.
- Dizlerde kilitlenme hissi veya bir noktada takılma problemi yaşama
- Hareketlerde kısıtlılık veya dizi tam hareket ettirememek
Menisküs Tedavisi
Fiziksel olarak yırtılmanın tam olarak gerçekleşmediği G1 ve G2 tiplerinin ameliyat öncesinde mutlaka ameliyatsız tedavi yöntemi denenerek çözümlenmesi gerekmektedir. Sorun ve şikayetlerin büyük kısmı çözüme kavuşmaktadır. Ama devam eden sorunlar için ameliyat gerekliliği kaçınılmazdır. Yaşlılarda olan eklem kireçlenmesinde tedavi yöntemine çok iyi karar verilmelidir. Kesinlikle ilk etapta ameliyatsız tedavi uygulanmalı çözüm sağlanamazsa ameliyata karar verilmelidir. Çünkü bu tip yırtıklarda kıkırdak yapısı esnekliğini kaybetmiş ve ufalanmış gibi parçalanabilmektedir. Ameliyat yerine içeride ufalanıp dağılıp iyileşmesine karar verilebilir. Ama bu tedavi bu iyileşmeyi sağlamazsa ameliyat olmaktan başka çare yoktur.
-
Kapalı yöntem ameliyat ‘Artroskopi’
Menisküs tedavisinde en önemli karar, teşhisin doğru koyulması, analizlerin iyi yapılması, hastanın yaşından yırtığın durumuna göre tedaviyi iyi seçmek gerekmektedir. Kapalı ameliyat yöntemi olan Artroskopi, yırtılma durumuna göre yapılabilmekte daha acısız ve ağrısız kişi günlük hayatına kısa sürede dönmektedir. Tercih edilecek ilk yöntem ameliyatsız tedavidir. Tedavinin sonucuna göre ameliyatla başarı sağlama yüzdesi fazladır. İlgili Link: At Kestanesi Kremi Nedir?
